Deze keer koos Willum de distillery en line-up, en dat werd: Deanston.
Een relatief jonge Highlands distillery nog (in 1965 opgericht), en ondanks dat ze al enige tijd beschikken over een core-range is het niet echt een merk dat veel genoemd wordt of regelmatig in lijstjes van favoriete distilleries terugkomt. Hoogste tijd dus om zelf te gaan ontdekken of dat terecht is, en of deze distillery na vanavond wellicht in onze éigen favorieten-lijstjes terecht gaat komen!
We trapten af met de standaard instapper van deze distillery: De Deanston 12 year old.
Wat direct opvalt is dat deze op 46,3% gebotteld is, wat op voorhand al een plusje lijkt, daar veel instappers op een 'veilige' 40% gebotteld worden.
De geur is best heel vol, fruitig, wat grassig, en ook vooral veel zoete tonen. In de body komt het wat hogere Abv gelijk terug: Redelijk stevig, wat peper, zeker niet vlak of waterig. Het nu vooral zoet, honing, karamel. Het fruitige komt nog een klein beetje terug als wat sinaasappel. De finish is dan opeens wat kort en ietwat vlakker. Al met al best een prettige whisky, niet heel verrassend of onderscheidend misschien, maar voor rond de 35 euro helemaal niet verkeerd.
Willum: 85-84-82 = 84pt.
Dre: 84-83-81 = 83pt.
De volgende was er ook weer eentje uit de core-range: De Deanston 15 year old Organic.
Ook weer op 46,3% gebotteld, en wat direct opvalt bij het ruiken: Ondanks hetzelfde Abv heeft deze aanzienlijk meer alcohol-bite dan de 12yo. Kruidig ook vooral, met ook fruitige en zoete tonen. Dat kruidige zet ook de toon in de body, die wel wat minder power heeft dan de geur doet beloven. Balans lijkt een klein beetje zoek, ene moment lijkt ie vrij vlak, volgende moment toch wel weer best heel stevig en robuust. In de finish ook nog kruidig en redelijk lang.
En zowaar zijn we het nu eens níet helemaal eens: Zelf vind ik deze toch wel veelzijdiger en beter dan de 12yo, Willum's voorkeur gaat dan toch wel naar de 12yo, het hoekige van deze Organic bevalt hem iets minder.
Willum: 86-83-82 = 84pt.
Dre: 87-85-84 = 85pt.
De derde uit de line-up is wel weer een OB, maar niet eentje uit de core-range: De Deanston Decennary.
Een Distillery Exclusive botteling, 1400 flessen op 46,3% ook, ter ere van het 50-jarige bestaan van de distillery. Hiervoor zijn vaten uit de verschillende decennia genomen, en óók nog eens verschillende sóórten vaten: American Oak, Port pipe en PX.
Vol verwachting gaan we ruiken, en ja hoor, dit belooft wel wat! Een mooie volle en diepe geur, fruitig, appels, kers, rabarber, kruidig ook weer, kaneel, stoofpeertjes, dan wat glühwein ook, wat laurierdrop, chocola, Schwarzwalder Kirsch.
In de smaak is deze iets minder rijk wellicht, maar wel een volle smaak, kruidig, kersen en chocola weer. Wat honingdrop wellicht.
De finish is zacht en soepel, redelijk lang met nog wat chocola, honing en drop.
We zijn het weer eens: Dit is tot nu toe absoluut de mooiste. Maar de gedachte hier wellicht eentje van aan te schaffen vervliegt al snel bij het zien van de prijzen: voor 325 euro zou je er nog eentje op de kop kunnen tikken... Laten we dan maar gauw doorschakelen naar de volgende.
Willum: 88-88-87 = 88pt.
Dre: 88-87-87 = 87 pt.
Dat is dan weer een Distillery Exclusive, de Deanston 12 year old Madeira Cask Finish.
Inmiddels zijn we in het hogere Abv-segment aanbeland, 55,6% tikt deze aan.
De geur is weer stevig, wat prikkende alcohol, kruidig, fruitig, zoetig rood fruit. Ook stevig in de smaak, vrij intens wel, weer wat zoet rood fruit, ik haal er zelf een ietwat zurig ondertoontje uit wat ik denk te relateren aan de Madeira wijn, Willum neigt daarentegen veel meer naar het zoete, denkt vooral aan cake en wat banaan. De finish is wel een verlengstuk van de smaak.
We hebben hier nu dus wel een duidelijke andere smaakperceptie, maar ons overal oordeel is desondanks gelijk: Dit is zeker wel een hele aangename whisky.
Willum: 87-88-86 = 87pt.
Dre: 86-87-87 = 87pt.
Nummer vijf is opnieuw een Distillery Exclusive, de Deanston 19 year old Muscat Finish.
Op 55,2% gebotteld, maar ik haalde dat er eigenlijk niet direct uit. We hadden hem in één lijn met de Madeira en de hierna te bespreken Palo Cortado, en hij viel behoorlijk weg in dit rijtje. Een lichte geur, licht fruitig, maar weinig uitgesproken. Wat citrus wellicht, later rook ik wat leer. Willum is duidelijk wat milder gestemd over deze, ruikt vooral groene thee en meloen. In de smaak is ie wel stevig, Willum vindt hem wel ietwat vlak wellicht, zoetig, maar wel aangenaam. Zelf bevalt dit me beduidend minder, ik proef naast de fruitigheid ook echt nog een bittere alcohollaag. In een blind tasting zou ik volledig nat gaan op deze whisky, zou ik hem nog heel jong schatten met nog niet goed geïntegreerde alcohol. En dat terwijl ie toch echt 19 jaar oud is...
Willum: 86-86-87 = 86pt.
Dre: 84-83-83 = 83pt.
Maar na regen komt zonneschijn (althans, voor mij persoonlijk dan vooral), dus na de Muscat komt de Deanston 12 year old Palo Cortado Finish.
Op 55,8% gebottelde Distillery Exclusive, en we zijn het over deze direct eens: Oh Wow, wát een geur! Donker fruit, pruimen, wat tabak, laurierdrop, leer, wat muffigs, koffie, gebrande noten. Appelstroop kwam ook in me op. Een veelheid aan warme geuren, heerlijk.
In de smaak aanvankelijk vrij zacht, later wordt ie steviger. Hij mist wellicht nèt even die veelzijdigheid uit de geur, maar nog steeds donker rood fruit, het wat (aangenaam) muffige, gebrande noten. In de finish levert ie nog ietsje in aan complexiteit, maar blijft er nog steeds een mooie volle, rood fruitige en notige whisky staan. Ja, deze kan ons allebei zeer goed bekoren!
Willum: 88-88-87 = 88pt.
Dre: 89-88-87 = 88pt.
De volgende was weer een Distillery Exclusive, de Deanston 14 year old Spanish Oak.
Op 57,9% gebotteld, 1400 flessen.
In de geur denk ik in eerste instantie aan sherrycasks, veel rood fruit meen ik te ontwaren. Willum haalt dat er niet uit, vindt het vooral zoet. Gaandeweg verandert ie voor mij aanzienlijk, gaat ie eerst richting citrus, Dreft zelfs even, en daarna snap ik Willum: Heel erg zoet, zoete wafels, poedersuiker, poffertjes!
In de smaak is ie stevig en nu blijft het zoete domineren, met nog een hintje sinaasappel wellicht, en ook wel weer kruidig. In de finish zet dit door.
"De 12yo on Steroids!" heeft Willum als ingeving, en die is wel treffend gevonden ja. Dit is inderdaad het broertje van de 12yo die al wat langer in de sportschool rondwaart. En aangezien we die 12yo al aangenaam vonden, kan deze 14yo Spanish Oak zeker onze goedkeuring wel wegdragen.
Willum: 87-86-86 = 86pt.
Dre: 87-86-87 = 87pt.
We verlaten nu de OB's/Distillery Exclusives, er wachten nu nog twee IB's, te beginnen met de Deanston 2009 Mbl.
Deze 10yo single cask op 55,1% is dit jaar gebotteld onder het 'The Maltman' label, en heeft gerijpt op PX sherry casks.
Een mooie donkere kleur, en direct valt de stevige geur op. Mooi vol, rood fruit, bessen, bosvruchten. Intense geur.
Ook de body is erg vol, instens, stevig. Veel rood fruit weer, bessen, chocola nu ook, ietwat honing. En dit zet zich door in de vrij lange finish.
Deze is erg mooi in balans en lost de verwachting volledig in.
Willum: 88-88-87 = 88pt.
Dre: 89-88-88 = 88pt.
En dan komen we aan de laatste van deze dieptetasting. "Go out with a bang" is de gedachte bij deze Deanston 2008 SV.
66,8% telt deze 11 jaar oude whisky, die gerijpt heeft in een 1st Fill Sherry Butt.
Sterke alcohol natuurlijk, maar zeker niet overheersend. Fruitig, zoet rood fruit, ook wat kruidig. In de smaak ook stevig en intens, maar wel verrassend goed drinkbaar voor dit hoge Abv. veel rood fruit weer, wat zich ook in de finish door zet: wat wine gums, blauwe bessen, lange finish.
Dit is ook weer een typische 'Sherrybom', een smaakvolle krachtpatser, weinig op aan te merken. Of het moet zijn dat een whisky is die ook makkelijk een andere distillery op het etiket had kunnen hebben, want een spoor van een distilleryprofiel sneeuwt volledig onder in al het sherry-geweld.
Willum: 87-88-87 = 87pt.
Dre: 88-88-88 = 88pt.
En toen zat het erop, en werd het tijd om te zien of we wat conclusies konden trekken.
Allereerst: Hebben we een distillery profiel kunnen ontdekken? Wat lastig, omdat ze bij Deanston vrij driftig experimenteren met diverse wijn-(sherry-, port-)vaten. Sowieso staat Deanston wel garant voor een stevige whisky, voor slappe, vlakke dunne hap hoef je niet bang te zijn. Verder komt in bijna alle whiskies wel een duidelijke kruidige toon terug, kaneel, peper, gember.
Een andere conclusie die we konden trekken, is dat we het (gelukkig) toch niet altíjd eens zijn over smaak en waardering. Waren we bij Wolfburn elke keer angstig gelijkgestemd, nu weken onze voorkeuren, smaken en voorkeuren soms toch wel wat af.
Is het terecht dat Deanston wat weinig genoemd wordt, en is het merk bij ons op de favorieten-lijstjes terecht gekomen? Nee en nee. Deanston biedt echt erg mooie en uiteenlopende whisky's die zeker de moeite van het proeven waard zijn. Tegelijkertijd zit in die veelzijdigheid misschien de reden verborgen dat Deanston ook bij ons niet direct in het favorieten-lijstje komt, want daarvoor zit er iets te weinig een specifiek distillery profiel in waar je bij je favorieten juist zo'n zwak voor hebt.
En wat vonden we de winnaar van de avond? We kwamen beiden een aantal keren tot een score van 88 punten, maar van welke zouden we een hele fles mee naar huis nemen als we de keuze hadden en er één mochten uitzoeken? Daarin waren we uiteindelijk dan toch wel weer eensgezind:
De Deanston 12yo Palo Cortado. Omdat deze gewoon echt het meest bijzondere was, verrassend, afwijkend, zeer vermakelijk. De beide IB's zijn ook absoluut mooi, maar passen wel feilloos in de huidige trend van sherrybommen: Als je er van houdt is het elke keer weer genieten, word je nooit teleurgesteld in je verwachtingen, maar word je dus ook nooit echt eens verrast. En laat dat nou juist toch één van de leuke aspecten van het whiskyproeven zijn!
Rest mij nog Willum te bedanken voor de gastvrijheid, de gezellige avond én natuurlijk de distillerykeuze en de line-up!
De voorbereidingen voor een volgende sessie zijn alweer in volle gang...
)
.